3 Mei 1945 Ontvangst en verwerking van het bij Terbregge gedropte voedsel in de fabriek van Jamin

Het is 3 mei 1945 als de geallieerden nog druk bezig zijn om met hun bommenwerpers voedsel uit te werpen bij Terbregge. Een aparte afdeling van de ondergrondse Binnenlandse Strijdkrachten in Rotterdam had in het geheim een radio-reportagewagen gebouwd. Die konden ze nog niet gebruiken omdat de Duitsers die prompt in beslag zouden nemen. Maar verslaggever Koos Groeneveld wilde toch alvast aan het werk en zag kans om een serie radioreportages te maken over de ontvangst en verwerking van het gedropte voedsel. De radioreportages maakt hij in de deels beschadigde fabriek van C. Jamin aan de Hugo de Grootstraat, waar het afgeworpen voedsel, dat via de Rotte aangevoerd werd, verzameld en verwerkt werd. Deze fabriek maakte zelf elektriciteit en was daardoor een centrale gaarkeuken. Hun ketels werden gestookt met het giftige steenkoolteer een afvalproduct van de gasfabrieken. Gewapend met opnameapparatuur, die hij kon lenen van een directielid, interviewt hij de meisjes van Jamin , de kok van de keuken en de regelaars van de operatie. Hier als mp4 video met beeld op de achtergrond te beluisteren en als echte podcast te beluisteren op de pagina ALLE PODCASTS en te downloaden op SoundCloud.

  

1924 Sneeuwval in de Rotterdamsche Diergaarde

Het leek mij leuk om naast de film over de pas geopende Diergaarde Blijdorp uit 1941 ook dit filmpje te tonen. Het is een apart en oeroud filmpje over de voormalige Diergaarde aan de Kruiskade en Diergaardesingel. In plaats van dieren filmt de maker een aantal kinderen die zich vermaken in het dikke pak sneeuw. De beelden zijn opgenomen door de fotograaf van Dijk die blijkbaar ook aspiratie had om wat met film te gaan doen, want op de titelkaart vermeld hij FILMATELIER F.H. van DIJK.

  

Een bezoek aan de nieuwe Diergaarde Blijdorp in 1941

De bouw van de Diergaarde in Blijdorp was in december 1940 helemaal klaar. Een prachtig onderwerp voor de jonge filmamateur Joop Stolk, hij gaat daarom met zijn 16mm filmcamera aan de slag. Aan het prille groen te zien zal dat in het voorjaar van 1941 geweest zijn. Hij heeft een zonnige dag uitgezocht en maakt natuurlijk gelijk gebruik van de uitkijktoren om een mooi overzicht vast te leggen. Ondanks de Duitse bezetting, zien we zowel de dieren als de mensen genieten van de voor die tijd unieke dierentuin, waarin de dieren zo veel mogelijk in een passende omgeving getoond worden. Opmerkelijk is echter dat men de beren en olifanten nog wel diverse circusacts lieten doen.

Zo was Rotterdam van 1910 tot 1940

Joop Stolk was een gerenommeerd lid van de Rotterdamse Smalfilm Liga. Als 26 jarige onderduiker in Heerenveen maakte hij daar de bevrijding mee en maakte daarvan een mooi filmverslag. Na de oorlog maakte hij samen met zijn filmvrienden een groot aantal films. Zoals veelal grappige speel- animatie- documentaire- en poppenfilms. In zijn nagelaten filmverzameling trof ik ook deze filmcompilatie aan, die hij samenstelde met beelden van andere filmers uit het verleden van Rotterdam. Hij begint met opnamen uit 1910 en gaat dan stap voor stap door de tijd met stadsbeelden tot en met het bombardement in Mei 1940. Het geeft een mooie indruk van het vooroorlogse Rotterdam. De meeste beelden zijn bekend en afzonderlijk wel ergens te vinden, maar als oplopende reeks vond ik het interessant genoeg om het te laten digitaliseren zodat iedereen kennis kan maken met de stad van toen. In de aftiteling kwam ik ook de naam van RSL lid Loet van der Vorm tegen. Met opnamen van hem maakte ik de films  Rotterdam 1940 - De verwoesting en Rotterdam 1945 – De Bevrijding. Die behandelen dus het vervolg in de geschiedenis en staan ook op deze website.

 

Over lijmen gesproken - De bouw van de brug over het Brielse Meer in 1967-1968

Dit keer een interessante bedrijfsfilm over de bouw van de 300 meter lange Brielse brug over het watersportgebied het Brielse Meer in de jaren 1967 en 1968. De aannemers van toen waren apetrots omdat zij hiervoor een voor die tijd een innovatieve bouwmethode gebruikten. Grote betondelen werden elders gemaakt en op de bouwplaats met epoxylijm aan elkaar gelijmd. Deze film vond ik in het archief van de Provincie Zuid-Holland. De kleuren waren wat verschoten, maar dat kon ik aardig verhelpen.

Eilanden Expresse 1954

Een leuke gespeelde documentaire over een reis per stoomtram van de RTM van Rotterdam naar Hellevoetsluis. Het openbaar vervoer van toen. Met opnames van in en bij de tram en de stations Rosestraat in Rotterdam, Rhoon en Spijkenisse. Het is de veel besproken 16mm film Eilanden-expresse uit 1954. De film gaat over de oude stoomtram van Rotterdam-Zuid naar Hellevoetsluis. Voor die tijd was de opzet vernieuwend en de toegepaste techniek door Joop Stolk innovatief te noemen. Nieuw was de vorm van de gespeelde documentaire, terwijl het gekoppelde systeem van projector en bandrecorder voor die tijd een technisch hoogstandje was. Bij de landelijke manifestatie van de NOVA in 1955, wint de documentaire van Jan Harmsma, Joop Stolk en Aad den Besten de eerste prijs in de hoofdklasse. Voor deze film heb ik echter gebruik gemaakt van een later gemaakte kopie waarbij het geluid op de filmstrook zélf is aangebracht. Hoe de taken van de makers en de spelers van de film verdeeld waren is niet precies bekend, maar van Joop Stolk is bekend dat hij tevens de conducteur in de film speelt.

1936 Rotterdamse vrouwen gaan tapijt knopen voor huwelijk prinses Juliana

Bij tapijt knopen denken we al snel aan oosterse landen, maar vroeger kwam dat ambacht ook in Nederland voor. In dit filmpje gaan waarschijnlijk de laatste knoopsters een huwelijksgeschenk knopen voor Princes Juliana.

1950 De Rotterdamse haven geheel hersteld

Toen de Duitsers in 1945 uit ons land wegtrokken, hadden zij werkelijk alles gedaan om ons het leven zo zuur mogelijk de maken. En in onze haven, de belangrijkste levensader voor ons herstel, hadden zij op afschuwelijke wijze huis gehouden. Zo begint het commentaar in dit Polygoon journaalfilmpje.

1957 Renpaarden landen op vliegveld Zestienhoven

Een speciaal vrachtvliegtuig landt op vliegveld Zestienhoven bij Rotterdam na een vlucht uit Groot-Brittannië, met aan boord een aantal renpaarden. De renpaarden, 27 in totaal, o.a. Vibration, Full Measure en een zoon van Pardal, zijn voor meer dan 100.000 gulden aangekocht. Met paardenaanhangers worden ze naar de renbaan Duindigt bij Wassenaar gebracht, waar ze aan het publiek worden getoond.

Podcast. De eerste radioreportages van de Binnenlandse Strijdkrachten in bevrijd Rotterdam

In deze podcast, met beelden op de achtergrond, hoort u interviews met Arie Kleijwegt van Radio Herrijzend Nederland en burgemeester Oud. Nadat men al op 3 mei 1945 in de Jamin fabriek uitgebreid verslag gedaan had over de verwerking en distributie van het voedsel dat de geallieerden bij Rotterdam-Terbregge dropten, wilden de Binnenlandse Strijdkrachten nu voor het eerst met hun in het geheim gebouwde reportagewagen op stap. Maar deze aankondiging was blijkbaar toch te optimistisch. Duitsland had dan wel gecapituleerd, maar de Canadese troepen die de macht over moesten nemen, waren nog niet in Rotterdam gearriveerd. De Binnenlandse Strijdkrachten probeerden dit machtsvacuüm te vullen, maar een onderdeel van de BS, met zelf gefabriceerde gevechtswagens werd desondanks door een Duitse patrouille onder vuur genomen. Waarschijnlijk dáárom zijn de volgende opnamen met de reportagewagen van 8 mei bij de aankomst van de Canadese troepen op de Coolsingel. 

De hierna volgende reportages in bevrijd Rotterdam staan ook op deze site  Beluister die hier..