Voor vrijheid gevallen

Dit filmpje gaat over de herbegrafenis van 3 medewerkers van het ondergrondse verzetsblad De Wacht. Dat tijdschrift verscheen in Rotterdam vrijwel dagelijks vanaf augustus 1943 tot 15 mei 1945. De medewerkers, Wim Hartman, Han Oudwater en Geurt Bosch zijn door verraad opgepakt en gevangen gezet in het Oranjehotel in Scheveningen. Op 8 maart 1945 werden zij, als represaille voor de aanslag op Rauter, door de bezetter op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd en daar in een massagraf begraven.

De nabestaanden kregen echter te horen dat de mannen op 7 maart via Amersfoort naar Duitsland waren gedeporteerd.

3 Mei 1945 Ontvangst en verwerking van het bij Terbregge gedropte voedsel in de fabriek van Jamin

Het is 3 mei 1945 als de geallieerden nog druk bezig zijn om met hun bommenwerpers voedsel uit te werpen bij Terbregge. Een aparte afdeling van de ondergrondse Binnenlandse Strijdkrachten in Rotterdam had in het geheim een radio-reportagewagen gebouwd. Die konden ze nog niet gebruiken omdat de Duitsers die prompt in beslag zouden nemen. Maar verslaggever Koos Groeneveld wilde toch alvast aan het werk en zag kans om een serie radioreportages te maken over de ontvangst en verwerking van het gedropte voedsel. De radioreportages maakt hij in de deels beschadigde fabriek van C. Jamin aan de Hugo de Grootstraat, waar het afgeworpen voedsel, dat via de Rotte aangevoerd werd, verzameld en verwerkt werd. Deze fabriek maakte zelf elektriciteit en was daardoor een centrale gaarkeuken. Hun ketels werden gestookt met het giftige steenkoolteer een afvalproduct van de gasfabrieken. Gewapend met opnameapparatuur, die hij kon lenen van een directielid, interviewt hij de meisjes van Jamin , de kok van de keuken en de regelaars van de operatie. Hier als mp4 video met beeld op de achtergrond te beluisteren en als echte podcast te beluisteren op de pagina ALLE PODCASTS en te downloaden op SoundCloud.

  

1950 De Rotterdamse haven geheel hersteld

Toen de Duitsers in 1945 uit ons land wegtrokken, hadden zij werkelijk alles gedaan om ons het leven zo zuur mogelijk de maken. En in onze haven, de belangrijkste levensader voor ons herstel, hadden zij op afschuwelijke wijze huis gehouden. Zo begint het commentaar in dit Polygoon journaalfilmpje.

Podcast. De eerste radioreportages van de Binnenlandse Strijdkrachten in bevrijd Rotterdam

In deze podcast, met beelden op de achtergrond, hoort u interviews met Arie Kleijwegt van Radio Herrijzend Nederland en burgemeester Oud. Nadat men al op 3 mei 1945 in de Jamin fabriek uitgebreid verslag gedaan had over de verwerking en distributie van het voedsel dat de geallieerden bij Rotterdam-Terbregge dropten, wilden de Binnenlandse Strijdkrachten nu voor het eerst met hun in het geheim gebouwde reportagewagen op stap. Maar deze aankondiging was blijkbaar toch te optimistisch. Duitsland had dan wel gecapituleerd, maar de Canadese troepen die de macht over moesten nemen, waren nog niet in Rotterdam gearriveerd. De Binnenlandse Strijdkrachten probeerden dit machtsvacuüm te vullen, maar een onderdeel van de BS, met zelf gefabriceerde gevechtswagens werd desondanks door een Duitse patrouille onder vuur genomen. Waarschijnlijk dáárom zijn de volgende opnamen met de reportagewagen van 8 mei bij de aankomst van de Canadese troepen op de Coolsingel. 

De hierna volgende reportages in bevrijd Rotterdam staan ook op deze site  Beluister die hier..

De gevechtswagens van de Binnenlandse Strijdkrachten in Rotterdam

Een bijzonder filmpje dat is samengesteld uit originele beeld- en geluidopnamen die gemaakt zijn op de eerste dagen in Rotterdam na de capitulatie van Duitsland in Mei 1945.

Gevecht
Na de capitulatie op 5 mei duurde het een paar dagen voor dat de Canadezen in West Nederland de macht over konden nemen. Daarom gingen de Binnenlandse Strijdkrachten als ordehandhavers de straat op. Op zondag 6 mei kreeg een groep opdracht om zich met hun gevechtswagens op te stellen op de Beukelsweg. Toen ze op weg gingen kwam er een Duitse patrouille langs die, ondanks de capitulatie, het vuur op hen openden. Door hun tegenvuur gaven de Duitsers zich over. ”We hadden een paar oud mariniers achter de Bren staan, dus de muziek was gauw afgelopen” zo vertelde men. Eén van de mannen van de KP raakte gewond aan zijn been en hun “pantserwagens” hadden kogelgaten. Deze gebeurtenis is bekend geworden omdat Koos Groeneveld van de radioreportagedienst van de BS de bemanning hierover interviewde en dat is te horen in de  podcast  die ik vorig jaar daar over maakte.

 

Koos Groeneveld interviewt burgemeester Oud op de Coolsingel.

Bij mijn zoektocht naar oud filmmateriaal over Rotterdam voor mijn blog, kwam ik amateur film opnamen in het Stadsarchief tegen. Tot mijn verbazing zag ik daarin die twee zelfbouw pantserauto`s staan, compleet met de kogelgaten! En de bemanning liet zich daar filmen achter het machinegeweer. Het unieke radio-interview met de bemanning door Koos Groeneveld van de “Reportagedienst” ging voor mij leven. In het filmpje heb ik het originele interview verwerkt als voice-over.

Alle reportages van Koos Groeneveld uit 1945 in feestend Rotterdam zijn te beluisteren op 

De radio van de Binnenlandse Strijdkrachten in bevrijd Rotterdam

1945 Trouwen in Barendrecht

Van  Niek Roest kreeg ik de ruwe opnamen van het huwelijk van zijn ouders die nogal vaag en donker waren. die heb ik nu bewerkt en opgeknapt tot dit filmpje dat een mooie indruk geeft van her Barendrecht van toen.

1945 Chinees Katendrecht viert de capitulatie van Japan

Op 15 augustus 1945 was de capitulatie van Japan en 2 dagen later werd de Republiek Indonesia uitgeroepen. Dat werd een maand later uitbundig gevierd door de Chinese en Indische bevolking van Katendrecht. Over dit stukje historie ontdekte ik deze tot nu toe onbekende filmbeelden. De stoet was vanuit Katendrecht vertrokken om kransen te leggen bij de monumenten voor gevallenen bij de Pleinweg en de Coolsingel. Daar gaf het een dansdemonstratie met de draak en de vissen en heeft men voor het Stadhuis gedefileerd voor burgemeester Oud. Er rijden versierde auto`s met delegaties uit andere delen van het land mee. Het muziekkorps van de Steenkolen Handels Vereniging was één van de drie begeleidende muziekkorpsen. Zo vierden de uit Azië afkomstige bewoners van Katendrecht hun bevrijdingsfeest. Maar over dat spandoek met “Nederland vrij – Indonesië zelfstandig“ had het pas bevrijde Nederland nog een andere mening.

 

1953 Onthulling monument Zadkine

Op 14 mei 1940 werd de binnenstad van Rotterdam weggevaagd door het grote Duitse bombardement en de daarop volgende brand. In 1953 kreeg de stad ter herinnering hieraan het beeld "De verwoeste stad" dat is gemaakt door Ossip Zadkine. Het Polygoon bioscoopjournaal maakte dit verslag van de onthulling.

Hongerwinter 44-45 Rotterdammers op zoek naar brandstof

Er was geen aanvoer van kolen meer, men had daardoor ook geen verwarming, geen elektriciteit en geen gas om de laatste aardappels of suikerbieten te koken.

RADIO ORANJE in oorlogstijd

Dit keer ter gelegenheid van 75 JAAR VRIJHEID de podcast.". "RADIO ORANJE in oorlogstijd"
Een stukje radio- en oorlogshistorie samengevat in 49 minuten.
U hoort in de eerste uitzending van 28 juli 1940, Koningin Wilhelmina, en daarna bovenal een groot aantal liedjes van het cabaret “De Watergeus” waarin zangeres Jetty Pearl en haar vader een grote rol speelde, en een bericht over het in handen vallen van de Amerikaanse troepen van de brug bij Nijmegen. De codeberichten die uitgezonden werden voor de verzetsstrijders en een bericht waarin de bevrijde provincies worden bijgepraat over de honger in het nog bezette West-Nederland. Tenslotte horen we op 5 mei 1945 Prins Bernhard, die als commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten zijn manschappen toespreekt.

( Ook te beluisteren en te downloaden als mp3, ga daarvoor naar mijn SoundCloud account )

1945 De radio van de Binnenlandse Strijdkrachten in bevrijd Rotterdam

Binnen het onderdeel van de Binnenlandse Strijdkrachten, de LKP, had een Rotterdamse groep, al een paar jaar vóór de bevrijding in het geheim een radiozender en opnameapparatuur gebouwd. Dat was link, want zelfs radio-ontvangers waren verboden. Maar in de dagen na de bevrijding werkte deze zogenaamde “Reportagedienst” compleet met een reportagewagen als een apart Rotterdams radiostation.

Koos Groeneveld interviewt burgemeester Oud op de Coolsingel

De opgenomen reportages werden daarna uitgezonden op 301 meter van de middengolf. die bijzondere en unieke reportages zijn nu samengebracht en te beluisteren in onderstaande podcast. 

Hier als mp4 video met beeld op de achtergrond te beluisteren en als echte podcast te beluisteren op de pagina ALLE PODCASTS en te downloaden op SoundCloud.

Bekijk ook het filmpje: De gevechtswagens van de Binnenlandse Strijdkrachten in Rotterdam met één van de reportages van Koos Groeneveld.

1945 Overschie viert de bevrijding

Museum Oud Overschie was in het bezit van een zeer slechte kopie van oude amateur filmopnamen over de bevrijdingsfeesten in 1945 in Overschie. Die heb ik, ter gelegenheid van de viering 75 jaar Vrijheid, voor hun zo goed mogelijk opgeknapt en van muziek en commentaar voorzien. Zo kunnen we ons nu toch een beeld vormen van die vreugde volle tijd.

1945 Intocht Canadezen Aftocht Duitsers Rotterdam feest

De heer Jan Vaarties had in Mei 1945 nog filmrolletjes om in Rotterdam- Kralingen de intocht van de Canadezen en de aftocht van de Duitse troepen vast te leggen. Ook filmde hij de eerste Koninginnedag op 31 augustus 1945, die toen vooral in het teken stond van de bevrijding. De geluidsmix is door mij achteraf toegevoegd.

Rotterdam 1945: De bevrijding

Toen het Canadese leger in mei 1945 in Rotterdam arriveerde, pakte de amateurfilmer Loet van der Vorm weer zijn camera om gebeurtenissen op film vast te leggen. Daardoor kunnen we nu terug kijken naar beelden die zelfs nog niet eerder op film waren vastgelegd. Zo filmde hij onder andere het kampement van de Canadezen aan de Boergoensevliet, het geïmproviseerde monument voor de 20 gefusilleerde mannen bij het Zuidplein en een voetbalwedstrijd tussen “Tot ons genoegen” en de Canadezen bij de molen aan de Kromme Zandweg.